خلقت آهن از نخ

قاليشويي سبلان

دفتر ازدواج شيك غرب تهران

ايسنا/آذربايجان غربي آذربايجان در قرن سوّم هجري قمري از بزرگترين مراكز بافت قالي در كشور بوده و در دوره‌هاي سلجوقي و ايلخاني نيز اين هنر در آذربايجان از رونق خاصي برخوردار بود. امروزه نيز آذربايجان يكي از مراكز مهم توليد انواع قالي در ايران است و بافتن انواع قالي در بيشتر شهرها و روستاهاي آن رايج است.

فرش دستباف آذربايجان غربي ميراثي كهن از گذشتگان اين ديار است و از ميان طرح ها و شهرهاي مطرح هنر فرش بافي استان، خوي با فرش ريز ماهي اش و تكاب با فرش افشارش قدمت ديرينه اي دارند و براي خود شهرت و آوازه اي جهاني كسب كرده اند.

توليدات اين هنر از نظر صادرات اهميت بسيار دارد از جمله معروفترين مناطق قالي در آذربايجان غربي، شهرستان تكاب است و قالي افشار شهرت جهاني دارد. قالي و قاليچه‌هاي نفيس و گرانبهاي افشار محبوبيت خاصي در بازارهاي جهاني فرش دارد و ازحيث رنگ و مرغوبيت و طرز بافت و نقشه داراي بهترين كيفيت است. قاليچه‌هاي آن چنان ظريف توسط زنان و دختران ماهر و هنرمند افشار بافته مي‌شود كه مي‌توان آنرا در كيف دستي جاي داد.

رنگهاي مصرفي در رنگرزي نخ ها استفاده شده در فرش افشار را در داخل خم يا كوپ يا قازان تهيه مي‌كردند، كليه اين رنگها را كوپ رنگي يا قازان رنگ مي‌گويند. قازان كلمه‌اي تركي است كه به معناي ديگ مي‌باشد. به دليل استحكام و ظرافت و زيبايي نقشهاي بكار رفته در اين فرشها مدتي است كه ( فرش افشار) به ( فرش آهنين) نيز شهرت يافته است. و به يكي از صنايع دستي مهم و مشهور تكاب تبديل شده است.

فرش آهنين تكاب در انتظار ثبت جهاني

در اين ميان فرش افشار تكاب يا همان آهنين فرش افشار تكاب به عنوان برند ملي ثبت شده و هم اكنون در انتظار ثبت جهاني است تا هر چه بيشتر زيبايي و اصالت خود را به نمايش بگذارد.

آذربايجان غربي با توليد سالانه بيش از ۲۹۰ هزار متر مربع انواع فرش دست باف توسط ۷۲ هزار قالي باف از استانهاي پيشتاز در صنعت فرش دستباف كشور است و فرش هاي توليدي اين استان به دليل برخورداري از ظرافت و كيفيت، طرفداران زيادي را در داخل و خارج از كشور به خود جلب كرده است.

بيش از ۸۰ درصد قالي هاي افشار تكاب صادر مي شوند

حسين اميني رئيس اداره صنعت، معدن و تجارت تكاب به ايسنا گفت: فرش افشار تكاب با طرح ها و نقشه هاي متنوع از فرشهاي شناخته شده و صادراتي استان است و با توجه به شيوه بافت خاص قاليبافان تكابي از استحكام و دوام كم نظيري برخوردار است.

وي گفت: شهرستان تكاب با ۸۵۰۰ قاليباف خواستگاه اصلي فرش آهنين افشار است كه به دليل ميزان بالاي تراكم گره در هر سانتيمترمربع استحكام زيادي دارد و بطور متوسط سالانه ۱۵ هزار مترمربع فرش افشار تكاب توليد و بيش از ۸۰ درصد آن صادر مي شود.

رييس صمت تكاب افزود: هم اكنون قاليبافان شهرستان ميانگين ماهانه ۵۰۰ الي ۲۰۰۰ متر مربع انواع فرش دست بافت توليد مي كنند و ۸۵۰ نفر تحت پوشش بيمه قرار گرفته اند.

اميني با اشاره به جايگاه ويژه فرش افشار در صادرات تصريح كرد: فرش افشار تكاب از نظر ابعاد با اندازه هاي ۶ و ۹ متري جذابيتهاي خاصي براي كشورهاي اروپايي دارد و از ديرباز طرفداران ويژه اي به خصوص در كشور آلمان داشته است و در حال حاضر نيز آمريكاي شمالي، روسيه و ژاپن از عمده بازارهاي صادرات اين فرش محسوب مي شوند.

تحريم و تورم بازار فرش دستبافت را تحت تاثير گذاشته است

وي با تاكيد بر اينكه در سالهاي اخير، صادرات حلقه مفقوده بازار فرش ايران بوده است، اضافه كرد: در سالهاي گذشته تحريم، تورم داخلي و همچنين بحران جهاني اقتصاد، بازار فرش دستباف ايران را تحت تاثير قرار داد و فرش افشار تكاب هم از اين مسأله مستثني نبوده است.

اميني عنوان كرد: طرح هاي ماهي قوشخانه، لچك ترنج، شاه عباسي، مران، كله اسبي، طرح مار ماهي و نقشه خانم جيران اغولبيك با حاشيه هايي نظير شمعداني، فرهاد ميرزا، اسليمي، كتيبه، خوشه اي و حاشيه افشان از جمله نقشه ها و متن هاي اصيل فرش افشار تكاب به شمار مي روند كه قدمت ديرينه اي دارند.

رييس اداره صمت تكاب به مشكلات و موانع پيش روي توليد كنندگان فرش در اين شهرستان اشاره كرد و گفت: كمبود نقدينگي، نبود نظام حمايتي جامع و كارآمد براي بافندگان فرش، نبود بازار يابي حرفه اي فروش دستبافت، عدم حمايت بيمه ايي از بافندگان ، عدم ارائه تسهيلات كم بهره براي توليد كنندگان فرش افشار، نبود كارگاه هاي متمركز در اين شهرستان و عدم برگزاري كلاس هاي آموزشي براي جوانان و افراد جوياي كار در اين حوزه سبب شده است تا هنر - صنعت فرش تكاب با مشكلاتي در عرصه توليد و صادرات مواجه شود.

به گزارش ايسنا، آنچه مسلم است ثبت جهاني فرش افشار تكاب مي تواند زمينه را براي رونق دوباره توليد و صادرات اين برند ملي فراهم كند و انتظار فعالان اين هنر – صنعت، تلاش بيش از پيش متوليان و مسئولان براي استفاده از اين ظرفيت جهاني است.

در نهايت مسئولان اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربايجان غربي مي گويند در حال حاضر مشكلات بازار فرش دستباف از جمله فروش، تهيه مواد اوليه مرغوب، هزينه هاي بالاي توليد و بي انگيزگي قاليبافان، با بازار تقاضا ارتباط مستقيم دارد به گونه اي كه اميد است با حذف تحريم ها و افزايش تقاضا و صادرات بخش قابل توجهي از مشكلات حل شود.